این بیماری‌ها با کوچک‌ترین بی‌تدبیری می‌توانند گسترش یابند. ایدز با وجود اینکه دهه‌های متمادی از کشف و شناسایی‌اش می‌گذرد، بیماری ناشناخته‌ای است که راه درمان قطعی ندارد. خبرهای امیدبخش درمان ایدز در حد تحقیقات آزمایشگاهی باقی می‌مانند و به‌صورت داروی تجاری وارد بازار نمی‌شوند. داروهای موجود ایدز بیشتر برای کنترل بیماری است. شیوع ایدز در کشورها تنها با داشتن برنامه‌ریزی و اجرای برنامه‌های آموزشی می‌تواند روند روبه‌کاهشی داشته باشد. خط باریکی بین کنترل این بیماری و تبدیل شدن آن به یک فاجعه انسانی وجود دارد.
براساس آخرین آمارهای رسمی وزارت بهداشت، تعداد مبتلایان به ایدز در ایران تا اول تیر ماه ۲۶هزارو۵۵۶ نفر است. در مقایسه این آمار با موارد مشابه که در سال 1391گزارش شده است، اعتیاد تزریقی52.2 درصد، رفتارهای پرخطر33.2درصد و انتقال از مادر مبتلا به کودک 3/3درصد تشکیل داده است. در 11.3درصد از موارد شناسایی شده در این سال راه انتقال نامشخص بوده و هیچ مورد جدید ابتلا از راه خون و فراورده‌های خونی گزارش نشده است.
علل ابتلا به HIV در بین کل مواردی که از سال1365 تا به حال در کشور به ثبت رسیده است به‌ترتیب تزریق با وسایل مشترک در مصرف‌کنندگان مواد مخدر 68.4درصد، رفتار پرخطر 12.3درصد، دریافت خون و فراورده‌های خونی 0.9درصد و انتقال از مادر به کودک 1.2درصد بوده است. همچنین راه انتقال در17.1درصد نامشخص بوده است. این در حالی است که رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیردار وزارت بهداشت چندی پیش در گفت‌وگو با فارس از افزایش ایدز بین زنان ابراز نگرانی کرد و گفت که بروز ایدز جنسی در برخی استان‌ها به ۲۰رصد رسیده است.
رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیردار وزارت بهداشت گفت: هنوز الگوی ابتلای ایدز به روش تزریقی در کشور حرف اول را می‌زند اما همزمان الگوی انتقال جنسی در حال گسترش است به‌خصوص این مسئله در مورد زنان نگران‌کننده شده و در برخی استان‌ها تا ۲۰ درصد موارد جدید از طریق رفتار پرخطر بوده است. الگوی اصلی انتقال ویروس ایدز در کشور ما هنوز الگوی تزریقی و سرنگ مشترک است و به یقین اگر بگوییم به‌خاطر توزیع سرنگ بین معتادان و کاهش انتقال به روش تزریقی، الگوی جنسی روش اصلی انتقال ایدز شده است، حرف درستی نزده‌ایم.
دکتر محمدمهدی گویا افزود: طبیعی است که توزیع سرنگ رایگان در بین معتادان و نیز توزیع متادون در بین آنان تا حدی شیوع این بیماری را از طریق اعتیاد تزریقی کم کرده اما به‌هیچ‌وجه این روش انتقال قطع نشده است که 2 دلیل عمده دارد؛ اول اینکه تعداد مراکزی که این خدمات را ارائه می‌کنند کافی نیستند دوم اینکه کیفیت خدمات این مراکز هنوز ایده‌آل نیست. اگرچه ایدز فعلا قابل درمان نیست، تجربیات موفق بسیاری، امید به کنترل آن را می‌دهد. تعداد زیادی از کشورهای پیشرفته با خدمات استاندارد و همه‌جانبه توانسته‌اند ایدز را کنترل کنند.
حمایت اجتماعی در ابعاد مختلفی از قبیل حمایت‌های اطلاعاتی، ابزاری و عاطفی از منابع مختلف حمایتی همچون دوستان و اقوام، همسر و جامعه و دولت می‌تواند در بهبود کیفیت زندگی این افراد تأثیر داشته باشد. همچنین با توجه به احتمال ابتلا به ایدز توسط مسافران با رفتارهای پرخطر، توجه به این مسئله در مسافرت‌های خارجی می‌تواند باعث پیشگیری از ابتلا به این بیماری شود.
